Sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp là giải pháp tạm thời dành cho những trường hợp quan hệ tình dục không an toàn hoặc thất bại trong việc áp dụng các biện pháp phòng tránh thai thông thường. Vậy làm sao sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp sao cho an toàn và hiệu quả? Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi sâu vào tìm hiểu về cách dùng thuốc, những lưu ý quan trọng cũng như các nguy cơ tiềm ẩn.
Thuốc tránh thai khẩn cấp là gì?
Thuốc tránh thai khẩn cấp (hay còn gọi là “thuốc tránh thai sau khi quan hệ”) là loại thuốc được phụ nữ sử dụng nhằm ngăn chặn sự thụ tinh của trứng sau khi đã quan hệ tình dục, đặc biệt là khi không sử dụng biện pháp tránh thai nào hoặc khi biện pháp gặp sự cố (như tụt bao cao su, quên uống thuốc tránh thai hàng ngày). Thuốc tránh thai khẩn cấp không phải là biện pháp tránh thai thường xuyên, do đó chỉ nên dùng khi thực sự cần thiết.
Tại sao cần sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp đúng cách?
Sử dụng đúng cách giúp tăng cường hiệu quả và giảm thiểu tác dụng phụ không mong muốn. Việc dùng thuốc không đúng liều lượng hoặc không tuân thủ thời gian khuyến cáo có thể dẫn đến nhiều hậu quả, như việc mang thai ngoài ý muốn hoặc bị rối loạn kinh nguyệt.
Ngoài ra, việc lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp quá mức trong thời gian dài có thể ảnh hưởng xấu đến khả năng sinh sản của phụ nữ và gây ra các vấn đề sức khỏe khác.
Các loại thuốc tránh thai khẩn cấp phổ biến
Hiện nay trên thị trường có hai loại thuốc tránh thai khẩn cấp chính phổ biến:
1. Thuốc tránh thai chứa Levonorgestrel
Đây là loại thuốc phổ biến nhất hiện nay, có tác dụng ngăn ngừa rụng trứng và thụ tinh. Thuốc này có hiệu quả tốt nhất khi uống trong vòng 72 giờ sau khi quan hệ tình dục, tuy nhiên, khả năng ngừa thai sẽ giảm dần khi uống muộn hơn. Đặc biệt, thuốc có thể sử dụng cho những trường hợp mà phụ nữ không có chu kỳ kinh nguyệt đều.
2. Thuốc chứa Ulipristal Acetate
Thuộc nhóm thuốc mới hơn, Ulipristal Acetate có thể sử dụng trong vòng 120 giờ sau khi quan hệ tình dục, và được cho là hiệu quả hơn Levonorgestrel khi sử dụng trong thời gian dài hơn. Loại thuốc này ngăn chặn hoặc trì hoãn sự rụng trứng, giúp hạn chế khả năng thụ tinh.
Cách thức hoạt động của thuốc tránh thai khẩn cấp
Cơ chế chính của thuốc tránh thai khẩn cấp là ngăn chặn sự rụng trứng hoặc làm thay đổi điều kiện trong tử cung để trứng thụ tinh không thể bám dính và phát triển. Điều này giúp giảm thiểu nguy cơ mang thai ngoài ý muốn.
Hướng dẫn sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp an toàn
1. Uống thuốc sớm nhất có thể
Thời gian uống thuốc càng gần sau khi quan hệ, hiệu quả của thuốc càng cao. Để đạt hiệu quả tối ưu, nên uống thuốc tránh thai khẩn cấp trong vòng 24 giờ sau khi quan hệ. Điều này đảm bảo chính xác việc ngăn chặn quá trình rụng trứng và khả năng thụ tinh của tinh trùng.
2. Uống đủ liều
Tuân thủ đúng hướng dẫn sử dụng của từng loại thuốc về số liều lượng. Đối với loại thuốc tránh thai có chỉ dẫn uống nhiều viên (như Levonorgestrel 1 viên hoặc 2 viên), hãy đảm bảo uống đúng số lượng viên và không được bỏ sót.
3. Không lạm dụng
Thuốc tránh thai khẩn cấp chỉ nên dùng khi thực sự cần thiết và không thay thế được các biện pháp tránh thai thông thường như bao cao su, thuốc tránh thai hàng ngày hay đặt vòng tránh thai. Nếu lạm dụng quá nhiều có thể gây ra hậu quả xấu tới nội tiết và sức khỏe.
Tác dụng phụ của thuốc tránh thai khẩn cấp
Dù được coi là khá an toàn, nhưng thuốc tránh thai khẩn cấp vẫn có thể gây một số tác dụng phụ bao gồm:
- Buồn nôn, đau đầu: Đây là các tác dụng phụ phổ biến nhất, và thường sẽ giảm dần trong vòng 24 giờ sau khi uống thuốc.
- Rối loạn kinh nguyệt: Thuốc có thể ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt tháng tiếp theo của bạn, dẫn đến tình trạng kinh nguyệt đến sớm hay muộn hơn bình thường.
- Đau vùng ngực hoặc buồng trứng: Một số người phụ nữ có thể cảm thấy cơn đau nhẹ ở vùng ngực, bụng sau vài ngày sử dụng thuốc.
- Tăng cân: Một số trường hợp có thể gặp hiện tượng tăng cân do tác động của hormone trong thuốc.
Nếu các tình trạng trên kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng, bạn nên gặp bác sĩ để được tư vấn.
Những ai không nên uống thuốc tránh thai khẩn cấp?
Thuốc tránh thai khẩn cấp không dành cho mọi người. Những ai có tiền sử bệnh lý về gan, thận, cục máu đông hoặc đang điều trị bởi các loại thuốc có tính tương tác mạnh có thể cần tránh sử dụng thuốc hoặc cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi uống.
Ngoài ra, nếu bạn nghi ngờ mình đã mang thai hoặc đã có những biểu hiện khác thường sau khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp, hãy gặp bác sĩ ngay lập tức.
Lời khuyên khi lựa chọn biện pháp tránh thai an toàn
Mặc dù thuốc tránh thai khẩn cấp là cứu cánh thiết thực cho những trường hợp khẩn cấp, nhưng chúng tôi khuyến nghị nên áp dụng các biện pháp tránh thai lâu dài và hiệu quả hơn như sử dụng bao cao su, thuốc tránh thai hàng ngày hay vòng tránh thai. Các biện pháp này vừa hiệu quả cao, ít tác dụng phụ và đặc biệt là không làm rối loạn sức khỏe sinh sản về lâu dài.
Kết luận
Thuốc tránh thai khẩn cấp là biện pháp tạm thời mang lại hiệu quả cao nếu dùng đúng cách và trong thời gian quy định. Tuy nhiên, không nên sử dụng thuốc này thường xuyên mà thay vào đó, hãy lựa chọn các biện pháp tránh thai an toàn và hiệu quả khác. Hãy luôn hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng bất kỳ loại thuốc nào để bảo vệ sức khỏe bản thân một cách tốt nhất.
